bước qua lời nguyền

8 ratings2 reviews. "Bước qua lời nguyền" gồm 25 truyện ngắn chọn lọc của Tạ Duy Anh, có truyện đã quen với người đọc vì được đăng trên các báo, tạp chí, cũng có những truyện mới còn chưa ra mắt; nhưng tất cả đều thấm đẫm hơi thở của cuộc sống nông thôn vùng Minh lập tức bước vào trước, Tín thận trọng theo sau lưng anh. Thầy mo đợi hai anh em bước vào trong mới rút 3 nén hương rồi bước vào sau cùng. Thầy đảo mắt nhìn quanh một lượt. Mắt thầy bỗng dừng lại ở một tảng đá. Bước qua lời nguyền 12/12/2020 Tiếng chiêng từ bãi tha ma của buôn bên cạnh lan trên mặt sông, vọng về nghe não nùng, bi ai. Ông Thạch phi xe máy đến khu vực người ta đang tổ chức làm lễ bỏ mả (1) tìm, hỏi tin con. Bước qua lời nguyền 05/01/20 06:43 GMT+7 1 đăng lại Gốc Người Rơ Măm đã cùng nhau bước qua lời nguyền, coi chăn nuôi bò là một mô hình phát triển kinh tế hiệu quả giúp họ vượt qua đói nghèo, lạc hậu #nsưtthanhloan #diễnviênthanhloan #tiểusửNSƯT THANH LOAN - Bước qua lời nguyền hồng nhan bạc phậnSinh năm 1951 trong gia đình có 8 anh em, không ai làm nghệ Bước qua lời nguyền – Tạ Duy Anh – Phần 2. Trong những câu chuyện bố tôi kể thì ông và cuộc đời xưa kia là hai nhân vật chính, đối nghịch nhau suốt cuốn tiểu thuyết đầy máu và nước mắt. Ông tổ bốn đời của tôi vốn nghèo rớt mồng tơi. Vay Tiền Online H5vaytien. Vicky Donor 2012Thể loại Hài HướcTrạng thái 125 phútSắp Chiếu HDĐạo diễn Shoojit SircarDiễn viên Ayushmann Khurrana, Yami Gautam, Annu KapoorĐang tải tập phimNội dung phimBước Qua Lời Nguyền Vicky Donor 2012Vicky Donor là câu chuyện kể về một người đàn ông thất nghiệp và lười biếng tên là Vicky được một bác sĩ thuyết phục hiến tinh trùng để kiếm tiền. Anh ta chấp nhận làm việc đó, nhưng giấu nhẹm với cô người yêu mới của mìnhTừ khóaBước Qua Lời Nguyền Vicky Donor 2012Bình luậnLưu ý các bạn không nên nhấp vào các đường link ở phần bình luận, kẻ gian có thể đưa virut vào thiết bị hoặc hack mất facebook của các thể bạn quan tâm Công Nguyễn – “Bước qua lời nguyền” truyện vừa in lần đầu tiên trên báo Văn nghệ tháng 11 năm 1989. Sau đó được tập hợp trong Nhân Vật Tác phẩm chọn lọc tiểu thuyết, truyện vừa, truyện ngắn và kịch, Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin, 2002. Khi vừa ra đời “Bước qua lời nguyền” đã nhận được nhiều lời ngợi ca của giới nghiên cứu phê bình văn học và độc giả yêu mến văn chương trong cả nước. Một số nhà nghiên cứu khẳng định “Bước qua lời nguyền” là đỉnh cao nhất trong sự nghiệp sáng tác của Tạ Duy Anh và lo ngại nhà văn khó “bước qua lời nguyền” trong sự nghiệp sáng tác văn chương của mình. “Đất mồ côi” tiểu thuyết mang bút danh Cổ Viên, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, phát hành tháng 12 năm 2020 với số lượng khá lớn nhưng đã bán sạch sau một thời gian rất ngắn. Trong thời buổi “cô hàng bán sách lim dim ngủ” và không ít nhà văn, nhà thơ bỏ tiền túi in sách làm niềm vui, biếu bạn bè, chúng ta mới thấy sức hút của “Đất mồ côi” biết dường nào! “Bước qua lời nguyền” và “Đất mồ côi” đều viết về đề tài cải cách ruộng đất và nông thôn miền Bắc sau cách mạng tháng Tám. Cùng một đề tài nhưng được viết vào hai giai đoạn khác nhau của cuộc đời. Thời tuổi trẻ “Bước qua lời nguyền”, thời chiêm nghiệm, trải nghiệm và nhiều suy tư về cuộc sống “Đất mồ côi” vì thế hai tác phẩm trên có nhiều điểm hấp dẫn riêng. “Bước qua lời nguyền”, “Đất mồ côi” – hai tác phẩm của Tạ Duy Anh. 1. Nhân vật người kể chuyện Cả hai tác phẩm người kể chuyện là nhân vật “tôi” ở ngôi thứ nhất nhưng địa vị xã hội và thành phần giai cấp của họ hoàn toàn khác nhau. Nhân vật kể chuyện trong “Bước qua lời nguyền” là con trai của một bần nông, thuộc thành phần cốt cán của cách mạng. Sau cải cách ruộng đất bố cậu ta làm Chủ tịch xã, lãnh đạo một địa phương cấp xã xây dựng cuộc sống mới, chế độ mới nhưng lòng hận thù giai cấp vẫn sục sôi. Ông gieo vào tâm hồn trẻ thơ lòng hận thù giai cấp không đội trời chung. Một hôm tôi bảo với bố tôi – Ông Hứa ngày xưa ác bá ra sao, mà ngày nay ông ấy hiền thế? Bố tôi trợn mắt – Mày sắp quên mối thù rồi đấy. Chẳng qua thời nay là thời của bần cố nông thì lão phải chịu đấy con ạ… Và để tôi ghi mối thù vào xương tủy, mỗi ngày bố tôi lại kể cho tôi nghe một chuyện thời xưa về sự tàn ác của lão Hứa. Mỗi ngày một chuyện, lời kể của ông tuyệt vời như kể chuyện cổ tích, khiến tâm hồn tôi thấm đẫm những hồi ức kinh hoàng không bao giờ còn hong khô được nữa. Vì thế, Quý Anh – con gái lão Hứa, mới 6 tuổi đã trở thành đối tượng cho bọn trẻ hành hạ, đấu tố. Hàng ngày đi học về, bọn trẻ thường vây nó lại, ném đất vào người “Hôm sau, tháng sau và suốt một thời trẻ con, chúng tôi không ngớt hành hạ Quý Anh. Có hôm mặt nó tím bầm. Cũng có bận nó khóc, còn đa phần nó gắng chịu đựng”. Với cương vị là người đứng đầu một xã, ông không cho con cái những người thuộc thành phần bóc lột trước 1945 vào hợp tác xã dù họ đã bị tịch thu hết nhà cửa, ruộng đất “Khỏi phải nói khi có quyền trong tay, bố tôi đã đè bẹp, nghiền nát đám quan lại cũ ra sao. Lão Hứa tất nhiên thuộc đối tượng đầu tiên ông nghĩ đến. Lão bị tịch thu đến cả chiếc lư hương, khu trại cũ bị san phẳng thành ruộng. Lão sống lủi thủi như con chó lạc loài… suốt ngày cặm cụi cùng vợ con cày xới mảnh đất vườn bé tí tẹo”. Nhân vật kể chuyện trong “Đất mồ côi” là cháu chắt của địa chủ, trí thức, thuộc thành phần phải “đào tận gốc, trốc tận rễ”. Cố nội người kể chuyện là người đầu tiên đến khai sơn phá thạch lập nên xóm làng. Ông đã thu nạp và giúp đỡ rất nhiều người tha phương cầu thực được an cư lạc nghiệp và đóng góp nhiều tiền của cho cuộc kháng chiến nhưng vẫn bị cách mạng xử bắn vì tội giàu có. Ông nội cậu ta là một trí thức yêu nước, một sĩ quan vệ quốc quân nhưng cũng bị cách mạng xử bắn vì tội nhiều chữ, hiểu biết rộng và là ân nhân cứu mạng một cô gái Mường xinh đẹp đã lọt vào mắt chỉ huy trưởng ông bị tố lấy quân lương và hủ hóa. Đáng lý ông đã thoát chết khi huyện đưa lệnh hoãn xử bắn về xã nhưng nếu vậy chỉ tiêu vượt 1% mà đội cải cách đăng ký với cấp trên không đạt! Vì thế, các ông đội đã sai lão Hận dẫn người đưa tin đi uống rượu thịt chó để xử tử rồi báo lại là nhận tin được sau khi đã hành quyết. 2. Điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện Trong “Bước qua lời nguyền”, điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện trải dài theo thời gian từ năm lên 7 tuổi đến năm 28 tuổi 21 năm. Dù được bố với quan hệ ruột thịt cha đẻ và địa vị xã hội chủ tịch xã cùng những người có trách nhiệm ở địa phương thường xuyên nhắc nhở “có nghĩa vụ làm sáng danh cha anh mình” và “khắc ghi mối thù vào xương tủy” nhưng cậu bé vẫn có cách nhìn trong trắng, không hùa theo đám đông bạn bè luôn hành hạ, đánh đập, chửi mắng cha con lão Hứa. Trong mắt cậu, lão Hứa rất hiền lành “Chẳng biết ngày xưa lão lý trưởng ăn gan uống máu ra sao, nhưng khi tôi lớn lên chỉ thấy lão nhu mì như hòn đất… Ra đồng, lão lý trưởng xưa kia cũng đứng riêng một chỗ. Gặp từ đứa trẻ lên sáu, nhất nhất lão đều lên tiếng chào trước”. Thậm chí, năm lên mười hai tuổi, bắt gặp lão Hứa móc trộm khoai lang ăn, cậu đã “gí thanh nứa vạt đầu vào cổ lão” định đâm một nhát trả thù cho chú nhưng khi thấy lão quỳ xuống van xin “Kìa cậu Tư, tôi cắn rơm cắn cỏ lạy cậu …. Cậu cứ lớn lên đi cậu sẽ hiểu tôi chả là cái gì trước số phận, trước thời thế… Cuộc đời cũ nó ắt phải thế”. Nhất là khi Quý Anh chạy đến, quỳ xuống xin tha cho bố, cậu thấy hiện lên trước mắt mình một tiên đồng “khuôn mặt nó trong veo, cặp mắt trong veo với hai lọn tóc lắc lư bên má”. Vì thế bao nhiêu hận thù trong con người cậu tan biến, “tôi để tuột mất thanh kiếm tráng sĩ vì một lời khẩn cầu dâng lên từ đất Cậu và tôi… và những mùa vàng rực nắng, chúng ta cùng là con đẻ của cuộc đời không thù hận”. Đây chính là cột mốc làm thay đổi hoàn toàn điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện từ hận thù sang cảm thông, chia sẻ, thương yêu. Vì thế, độc giả không ngạc nhiên khi “cậu Tư” đã “chạy vụt đến bên cây phi lao cụt, quỳ hẳn xuống dùng cả răng lẫn tay dứt tung lớp dây quấn từ ngực đến chân Quý Anh” rồi cùng cô chạy trốn lũ trẻ mục đồng năm mười lăm tuổi. Sau đêm mơ “được ngủ với cô tiên”, cậu Tư đã loại ra khỏi bộ nhớ lời nhắc nhở thường nhật của bố mẹ “Lão Hứa và con cháu lão là kẻ thù truyền kiếp”. Vì thế, cậu ta luôn nghĩ, nhớ và bảo vệ con kẻ thù “Tôi sẵn sàng cãi nhau với bố để bênh vực Quý Anh”. Do đó, cậu đã “phản bội” bố mẹ, yêu thương, gắn kết với con “kẻ thù truyền kiếp” “Đêm ấy không có trăng nhưng đầy sao và hương thơm mùa màng tỏa ra từ đất. Lần đầu tiên trong đời, trái tim tôi nóng như hòn than cháy ngún trong ngực, khi tôi biết cảm nhận sự kỳ diệu của da thịt… Tôi và Quý Anh, hai kẻ trong trắng như nhau, tội lỗi như nhau đã bước qua lời nguyền, đã ân xá cho nhau trong sự chứng kiến của các thiên thần”. Dù bị gia đình và cả xã hội ngăn cấm, hăm dọa “Đêm ấy, các vị đã bọc chặt chúng tôi bằng dáo, mác, bẵng nỗi căm ghét phi lý” và phải bỏ làng đi biệt xứ mười năm nhưng điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện không thay đổi. Mười năm xa cách, nhớ nhung, chờ đợi để khẳng định mối tình đầu trong trắng sẽ vượt thoát mọi trở ngại, khó khăn; băng qua mọi gian lao, thử thách. Thời gian ấy cũng góp phần làm thay đổi định kiến thiển cận của những người xung quanh. Đứa em gái út nanh nọc năm xưa nay đã thành một thiếu nữ xinh đẹp, vừa gặp anh đã ân hận “khóc nức nở, khóc thổn thức, ai oán” và không ngớt lời khen chị Quý Anh chung thủy, đáng yêu. Ngay ông bố mang nặng đầu óc thủ cựu, đầy hận thù cũng thay đổi cách nhìn “Chờ nhau ngần ấy năm… thời buổi này không dễ có mấy người. Anh chị đã quyết, tôi cũng không dám cản. Nhưng anh hãy đợi khi nào tôi chết hẵng đưa nó về ở cái nhà này”. Điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện trong “Bước qua lời nguyền” dù trải dài theo thời gian nhưng cơ bản là nhất quán, một chiều. Ngay từ đầu, “cậu Tư” đã nghi ngờ những câu chuyện “tuyệt vời như kể chuyện cổ tích” của bố. Sau đó, hàng ngày tiếp xúc với cha con lão Hứa, cậu phát hiện lão Hứa rất hiền lành Quý Anh hiền dịu, ngây thơ, trong trắng. Điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện trong “Đất mồ côi” là của một người trưởng thành, từng trải. Câu chuyện bắt đầu khi anh ta phát hiện con trai thứ hai của mình không cùng nhóm máu. Từ đó, người kể chuyện bắt đầu thông qua những trang hồi ký của mẹ, những bức thư của bố và những câu chuyện thu lượm từ nhiều nguồn để lần về quá khứ, tìm hiểu cội nguồn năm đời gia đình mình, của nhiều gia đình, của cả một vùng quê khốn khổ. Điểm nhìn của người kể chuyện trong “Đất mồ côi” được soi chiếu dưới nhiều góc độ, nhiều góc nhìn. Đó là cái nhìn đa chiều, khách quan, có phần lạnh lùng. Các nhân vật trong “Đất mồ côi”, từ đàn ông đến phụ nữ đều hiện lên sống động, chân thực. Không có ai trong số họ là người hoàn hảo. Họ đều là những người từng mắc lỗi lầm hoặc bị đẩy vào các tình thế phải phạm tội lỗi. Những lỗi lầm đó con cháu họ phải gánh chịu về sau. Chẳng hạn, ông cố nội là người có công khai sơn phá thành, lập nên xóm làng nhưng cũng không ít lần ra lệnh chôn sống những người hủi từ nơi khác đến mà không chịu rời làng. Ông nội được cố nội chăm bẵm, cho ăn học thành tài, trở thành là trí thức yêu nước nhưng đã quên “công cha như núi Thái Sơn” khi chỉ điểm căn hầm bí mật để hội kín bắt xử tử cố nội. Mẹ đẻ là phụ nữ xinh đẹp, yêu chồng thương con, đảm đang, tháo vát nhưng dục vọng ái ân luôn sục sôi; không đủ kiên nhẫn chờ đợi chồng đang chiến đấu ngoài mặt trận, đã dan díu với tay thư ký đội và em chồng…sinh con. Sự thay đổi điểm nhìn của nhân vật người kể chuyện tạo cho “Đất mồ côi” thật hơn, gần đời thường hơn nhưng cũng khó đọc hơn. Những độc giả quen thuộc với các loại truyện phân chia nhân vật thành tuyến thiện ác rạch ròi sẽ rất khó chịu khi bắt gặp các nhân vật mình yêu mến “phạm tội” một cách bất ngờ. “Tiểu thuyết vận dụng nhiều truyền thuyết, từ Kinh Thánh, sự tích truyện Trăm trứng đến các huyền thoại truyền miệng tạo nên một khung cảnh huyền bí và siêu thực nhưng cũng đầy ắp tư liệu đời sống. Các thành ngữ được vận dụng khéo léo để câu chuyện đậm chất làng quê” Nguyễn Phan Quế Mai đã góp phần đa dạng hóa điểm nhìn cho nhân vật người kể chuyện. 3. Kết cấu và yếu tố tâm linh, huyền thoại “Bước qua lời nguyền” dù có đan xen “những câu chuyện bố tôi kể” nhằm tăng sức hấp dẫn cho truyện, nhưng cơ bản vẫn kết cấu theo trình tự thời gian. Truyện bắt đầu từ năm người kể chuyện lên bảy, học vỡ lòng “Năm lên bảy tuổi, tôi đã được giáo dục khá cẩn thận về vị trí mà tôi đã chiếm một khoảng tí tẹo giữa cuộc đời mênh mông này” và kết thúc bằng lời trăn trối của người bố khi anh chuẩn bị ra đi sau kỳ nghỉ phép “Anh hãy đợi khi nào tôi chết hẵng đưa nó về ở cái nhà này. Tôi biết nói ra điều ấy không xứng đáng với một ông bố. Nhưng tôi không thể…anh hiểu ý nguyện của tôi chứ?”. Do đó rất dễ đọc, rất dễ tóm tắt. Thế hệ độc giả ưa thích truyện dân gian, truyện Nôm, truyện kết thúc có hậu, đời sống nội tâm nhân vật không quá phức tạp và mạch truyện phát triển theo trình tự thời gian sẽ hào hứng đọc một lèo và thở phào nhẹ nhõm khi gấp lại cuốn sách. Nội dung tư tưởng và điểm nhìn, cách nhìn của truyện rất mới. Đó là thông điệp từ bỏ hận thù, từ bỏ định kiến, hãy đoàn kết, yêu thương vì một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, dân chủ và đoàn kết. Suốt hành trình lịch sử, mọi người dân Việt Nam không kể giàu nghèo đã đồng sức, đồng lòng dựng nên đất nước, cớ gì ngày nay chúng ta lại khư khư ôm nặng mối thù truyền kiếp và coi đất nước này là đặc quyền, đặc lợi của tầng lớp bần cố nông? Kết cấu, nghệ thuật kể chuyện dung dị, dễ hiểu, dễ tóm tắt. Không khí bao trùm truyện là bầu khí quyển dân chủ, hồ hởi, tự do khi văn nghệ sĩ được “cởi trói” sau Đại hội VI. Nhiều độc giả đọc xong truyện, mở tung cánh cửa bay vào bầu trời tự do, cất cao tiếng ca “cuộc đời vẫn đẹp sao, tình yêu vẫn đẹp sao”. “Đất mồ côi” mang nhiều yếu tố của tiểu thuyết hậu hiện đại. Nó không còn kiểu cấu trúc tuyến tính thông thường, nó phá vỡ mọi trật tự, xáo tung mọi mạch lạc, “tạo ra những cấu trúc phân mảnh”. Cốt truyện được trình bày theo kiểu tháo rời. Người đọc có thể đọc ngược đọc xuôi, có thể đọc bất cứ phần nào trước rồi ghép chúng lại với nhau. Cách kể chuyện cũng “lắt léo, nhiều nút thắt, đan xen nhiều bối cảnh không gian, thời gian, sự bám đuổi theo nhiều tuyến nhân vật”. Có phần “Ngoại truyện”, “Chính truyện”, “Lời giữa sách”, “Phần viết thêm”. Truyện mở đầu bằng “Gã dị nhân và viên đá có dòng chữ cổ” mang yếu tố huyền thoại và Kinh thánh. Sự xuất hiện của các nhân vật không theo hệ thống, “hành trình ra đời” của các nhân vật đảo ngược và thường không trọn vẹn. Bởi thế các chương sau có thêm phần “Kể tiếp”, “Kể thêm”, “Mấy lời viết thêm”… “Tiểu thuyết đầy sự tương phản. Hiện thực và truyền thuyết. Cái ác và sự thiện lành. Bạo lực và tình yêu. Lòng căm thù và sự tha thứ. Sự tuyệt vọng và hy vọng. Ánh sáng và bóng tối. Những câu văn nhẹ nhàng và mơ màng như thơ được cài vào những cảnh tượng bi thương, đẫm máu, như những lát dao sắc cứa vào tâm can người đọc. Quyển sách chật căng những cung bậc cảm xúc từ ghê tởm cho tới hài hước, từ suy tư, đau đớn, đến sự buông thả, bất cần” “GIỚI THIỆU SÁCH MỚI TẠ DUY ANH – BẬC THẦY KỂ CHUYỆN” – Nguyễn Phan Quế Mai. “Đất mồ côi” rất khó tóm tắt và cũng không dễ đọc, dễ hiểu như những tiểu thuyết truyền thống. Độc giả phải đọc hết, đọc chậm, thậm chí đọc nhiều lần một số đoạn, sau đó chắp nối lại, “ghép chúng lại với nhau”. Trong phần “Tiểu dẫn của người kể chuyện”, tác giả đã khuyên người đọc “phải đọc ngược từ cuối lên, nghe thì có vẻ rắc rối, đánh đố… nhưng chẳng có vấn đề gì dưới những cặp mắt xanh”. Đặc biệt trên phương diện tổ chức văn bản, tác phẩm đã sử dụng giọng điệu giễu nhại như một chủ âm. Tất cả những vấn đề dù nghiêm túc, dù kỳ vĩ đều trở thành tâm điểm của giọng điệu giễu nhại, đó là “lối u mua màu đen kết hợp với hoang đường khủng khiếp với hoạt kê, thông qua cái hài để biểu đạt cái bi đát nhất. Tác giả thường lập ý quái dị, tưởng tượng phong phú, nhưng là nhằm vạch ra cái tính chất buồn cười trong những sự việc thường thấy, cười cợt khôi hài một cách chua chát, kể cả tự trào trong một trạng thái lạnh lùng, bế tắc, tiến thoái lưỡng nan… U mua màu đen, do đó, là sự phản ánh vào văn học loại khôi hài tuyệt vọng, nó cố gây tiếng cười cho con người, xem như sự phản ứng lớn nhất của loài người đối với những cái vô nghĩa hoang đường mà lại thường thấy trong cuộc sống” [Đào Tuấn Ảnh, Lại Nguyên Ân, Nguyễn Thị Hoài Thanh sưu tầm và biên soạn, Văn học hậu hiện đại thế giới những vấn đề lý thuyết, NXB Hội Nhà văn, Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây-2004, tr. 80 – 81]. Giọng điệu giễu nhại tạo nên sức mạnh của các tác phẩm. Giọng điệu giễu nhại cũng chính là liều thuốc hữu hiệu nhằm thích ứng với thời đại đánh mất hoàn toàn sự ngây thơ. “Đất mồ côi” có nhiều hình ảnh, chi tiết ám ảnh như “Viên đá có dòng chữ cổ” xuất hiện cùng với “Gã dị nhân” và đặc biệt là tiếng gọi “Cha ơi” lúc gần lúc xa, lúc hiện hữu lúc mơ hồ, lúc phát ra âm thanh lúc tồn tại trong tâm tưởng nhưng mỗi khi những người trong gia đình của nhân vật kể chuyện từ cố nội, ông nội, chú Tỉnh… gặp điều bất trắc hay hối hận, đau thương đều thốt lên. Tiếng gọi ấy vượt khỏi cuốn sách, luôn ám ảnh, lay động, xốn xang và neo đậu vĩnh viễn trong tâm trí độc giả. Hễ nhắc đến “Đất mồ côi”, người đọc đã nghe âm vang tiếng gọi “Cha ơi”. Độc giả có thể không nhớ tên nhân vật, không tóm tắt được tác phẩm, thậm chí không nhớ nội dung câu chuyện nhưng tiếng gọi “Cha ơi” không bao giờ quên! Post Views 261 Ngày đăng 08/02/2018, 1938 pháp nhân vật• Tên địa chủ độc ác, bóc lột nhân dân Lão Hứa tên địa chủ độc ác dồn nhân dân vào bước đường cùng “Sau đêm chánh tổng chết hụt vì lựu đạn du kích, lão Hứa lấy cớ điệu ông tôi ra đình, bắt xin lỗi chính quyền vì chót đẻ ra bố tôi. Ông tôi không nghe. Lão Hứa sai tuần đem diêm đến đốt nhà ông tôi. Đến đêm, lão Hứa xua lệ ập đến, trói nghiến ông tôi kéo ra đình”. Thấy cái miếng đất “gan chó” trở nên màu mỡ riêu cua, chánh tổng xin quan huyện cho đặt lý trưởng. Lão Hứa nhảy tót lên ngồi mâm nhất. Cũng bắt đầu từ đó chữ “Đồng” mất hẳn ý nghĩa bởi làng bị cắt thành năm bảy miếng, do năm bảy ông anh bà chị “hùng cứ một phương”. Tuy nhiên tất cả đều bị đặt dưới sự kiềm toả của lão Hứa. BƯỚC QUA LỜI NGUYỀN NHĨM I • • • Thi pháp nhân vật Tên địa chủ độc ác, bóc lột nhân dân  Lão Hứa tên địa chủ độc ác dồn nhân dân vào bước đường cùng “Sau đêm chánh tổng chết hụt lựu đạn du kích, lão Hứa lấy cớ điệu ơng tơi đình, bắt xin lỗi quyền chót đẻ bố tơi Ơng không nghe Lão Hứa sai tuần đem diêm đến đốt nhà ông Đến đêm, lão Hứa xua lệ ập đến, trói nghiến ơng tơi kéo đình”  Thấy miếng đất “gan chó” trở nên màu mỡ riêu cua, chánh tổng xin quan huyện cho đặt lý trưởng Lão Hứa nhảy tót lên ngồi mâm Cũng chữ “Đồng” hẳn ý nghĩa làng bị cắt thành năm bảy miếng, năm bảy ông anh bà chị “hùng phương” Tuy nhiên tất bị đặt kiềm toả lão Hứa Tên địa chủ lẽo mép  Kìa cậu Tư, cắn cỏ lạy cậu Cậu thử hỏi ông nhà xem, có phải có lúc tử tế với ông nhà không?  Cậu lớn lên cậu hiểu tơi chả trước số phận, trước thời Tơi có trực tiếp đánh ông cậu đâu Cuộc đời cũ phải  Cuối chết nơi “có mơ đất bẹp dí rìa khu bình dân, sát mép nước Tuồng cố tình lút xuống để người sống khỏi ngứa mắt”  Lão chết hồi năm sau 7-8 năm ỉa đái quần Làng không cho lão vào nghĩa địa nên lão đành tạm Hồi đưa tang lão, thối khắp làng ruồi xanh đuổi theo quan tài đông ong vỡ tổ Mấy ngày sau tháng khí chưa hết khiến chục chó hóa dại lúc theo lão Nhân vật hiền lành cam chịu uất ức  Quý Anh cô gái hiền lành bị bạn bè trêu chọc ăn hiếp cha địa chủ • Một đất nát bay thẳng vào mặt bé “Khai mau!” Lại trận mưa đất trút lên tồn thân Quý Anh Nó vội ngồi ngụp xuống, đưa tay gỡ đất xoa lên vết thương Không nửa lời •  •  • Là người gái chung thủy “ Chờ ngần năm… thời buổi khơng dễ có người” Nhân vật nghèo nàn, bị áp bức, có mối thù hận sâu nặng  Ông tổ đời nhân vật vốn nghèo nàn giỏi chữ nho nên đám hào lí nể trọng “Sau vụ cha lão Lý Bá khuynh gia bại sản thơ cụ, cụ bốn đời bị liệt vào hạng nguy hiểm cho đám chức sắc từ Chánh tổng trở xuống”  Chú Hai, Ba nhân vật chết bát cơm nguội  Chú Ba “chết lã giấc ngủ” chờ anh đem cơm  Chú Hai chết “Chú tơi ăn cắp ngơ non bị đám Trương tuần chơn sống Rồi họ lại bới lên – cho khỏi thối làng – bó chiếu giúp bố tơi Bố tơi kể đêm mưa bão, bố vác Hai đến nhà vừa sáng Sẵn có hố ngập nước, bố tơi thả tõm Hai xuống đó, mắt tơi mở trừng trừng” Chính điều mà gia đình nhân vật tơi có mối thù sâu nặng với lão Hứa  Sẵn mối thù “bố nợ trả” ông bị chèn ép suốt đời Tuy ơng nội ni chí lớn  Chuyện ông bị lão Hứa đánh giập phổi chuyện sau Chỉ biết lúc hấp hối, ông dặn lại truyền cho cháu “Còn làng Đồng mối thù với thằng Hứa cháu hắn” II • Có hơm mặt tím bầm Cũng có bận khóc, đa phần gắng chịu đựng, chịu đựng mà lúc lớn tơi khơng giải thích Chi tiết nghệ thuật Chi tiết “mỗi ngày bố kể lại cho nghe chuyện thời xưa bề tàn ác lão Hứa…lão Hứa cháu lão kẻ thù truyền kiếp” Mối thù phần mở cho ta thấy mối thù giai cấp lúc Và hết mối thù giai cấp nông dân địa chủ Gia đình nhân vật “tơi” đại diện cho giai cấp bị trị, nơng dân; gia đình lão Hứa đại diện cho giai cấp thống trị, địa chủ Mối thù hận miêu tả cách sâu sắc để nhìn nhận khơng tồn hệ mà kéo đai qua nhiều hệ, khiến cho hệ sau mang người gánh nặng, không dễ dàng vứt bỏ Chi tiết “ Bố gục xuống ngẩng lên tưởng không tin vào mắt mình, mặt ơng bị vò nát hảng trăm nếp gấp khắc nghiệt Trên khuôn mặt thấy lại khứ • vật vã đẫm máu nước mắt…” lời nguyền độc địa in hằn gương mặt gần tàn tạ người cha đau khổ, bị vằm nát Chi tiết “ sống chó lạc lồi” “hiền lành mà nhu mì đất”, “gặp đứa trẻ lên sáu nhất lên tiếng chào trước” kẻ gây tội ác, đau khổ cho người khác phải chịu nỗi khổ sở, dằn vặt chết đầy tủi nhục khốn Chi tiết thấy cảnh Qúy Anh khơng khóc, cam chịu để n bọn trẻ nhà bần nông quất roi, nếm đất vào người, Tư ngạc nhiên hình ảnh đơi mắt ám ảnh vào tâm trí Với Tư đơi mắt biểu thị thứ khiết, sáng, vô tội Và đôi mắt Qúy Anh xuất bên cạnh lão Hứa – “ trơng đối nghịch gay gắt với lão bố phàm tục”.Và đầu cậu xuất suy nghĩ “ Cậu và mùa vàng rực nắng, đẻ đời không thù hận” Phải rồi, khơng thù hận Tư kết thân với Qúy Anh đứa trẻ khác, dằn vặt tâm hồn bé bỏng đứng thù hận đời trước với tình cảm sáng Và tình cảm sáng dường trở thành tình yêu Và điều khiến Tư bước “ bước qua lời nguyền” Thưở nhỏ, cậu cởi trói cho Qúy Anh bị trói vào cọc phi lao chạy trốn Đến tuổi thiếu niên, cậu sẵn sàng lao vào cãi vã với bố để bênh vực Quý Anh, thẳn thắng thừa nhận tình yêu với mẹ Điều lớn tình yêu nhân vật Tư dành cho Quý Anh can đảm bước qua lời nguyền độc địa mảnh đất Cậu thừa nhận tình cảm bước qua lời nguyền dòng họ, vượt qua thù hận để bảo vệ tình u mình.“ Tơi Q Anh, hai kẻ trắng nhau, tỗi lỗi hai hệ gánh chịu lời nguyền thấm đẫm nỗi đau hệ bước qua lời nguyền “ trai gái làng không phép lấy nhau”, bước qua hận thù nhiều hệ để chứng tỏ tình yêu Tình yêu cuối chấp thuận phần III Không gian thời gian nghệ thuật Không gian Tạ Duy Anh tạo không gian nghệ thuật đặc sắc, góp phần tạo nên cốt truyện lạ độc đáo Không gian làng quê Không gian quen thuộc mà ta bắt gặp tác phẩm không gian làng quê gắn với phong tục tập quán không gian làng Đồng Ngôi làng in sâu vào tuổi thơ cậu bé Tạ Duy Anh in lên trang viết tác giả “Đó làng tơi,làng Đồng Trưa tơi,đấy đất nước thu nhỏ,vũ trụ thu nhỏ Làng đất nước vủ trụ nơi sinh ra,tôi khám phá,tôi viết,đủ cho viết đến hết đời” Và vậy, quê hương mạch ngầm sáng tác vô tận Tạ Duy Anh Không gian phố thị gắn với đổi thay người Văn xi sau đổi nói chung phát bổ sung hình thức mối qua hệ người với lịch sử Đó “lệch pha” không thống người phát triễn xã hội với cám dỗ bất trắc họ đổi thay quên giá trị đích thực Con người nhân thể rõ tự nhận thức mình, hiểu khát vọng tự do, yêu thương người Trong đối đáp với người cha sau 10 năm bỏ làng đi, anh Hai Duy nói “ Con học nhiều thứ Nhưng quý đời phải biết tự định đoạt lấy mình.” Và người tự giải cho mình “ Chưa ghét đồng loại đến Nữa đêm dậy trốn khỏi nhà vơi vồ sàn gỗ lim Đây ngu ngốc, thói dởm đời,lòng thù hận,đều nấm độc Tôi đập nát bảy miếu thờ để suốt đêm ngồi khóc âm thầm kẻ bị ruồng bỏ” Trong sống đại Tạ Duy Anh miêu tả kiểu người mẽ Con người với đổi thay thờ người chạy theo sống ngày làm cho họ mắc bệnh lạ bệnh “ vị giác lâu ngày” Đó trơ lì mặt xúc cảm,đó bàng quan trước sống Đó mặt lạ gắn lâu mà gỡ lời nói dùng để nói lời xu nịnh khơng dám nói thực với lòng mà yết hầu to dần ra,lưỡi tuồng khuông miệng Tuy nhận người giả dối, gian nanh phải sống theo cách sống phức tạp Thật sống ngày thương chế thị trường với nhiều mối quan hệ phức tạp mỗi ngày phải đóng rât nhiều vai thơng điệp mà nhà văn Tạ Duy Anh muốn gửi đến độc giả Thời gian nghệ thuật Thời gian đồng Truyện ngắn Tạ Duy Anh liên tục thời gian kiện ln tác giả đặt kề đảo ngược trật tự thời gian câu chuyện để nhân vật hồi tưởng lại thời điểm tưởng quay khứ để nhận thức lại việc đồng thời sống lại với “hiện tại” mơ ước tương lai sống với “hiện tại” tương lai Thời gian có xáo trộn thời điểm khứ mà người kể chuyện kể khứ xa xưa đơi câu chuyện kể lại từ nhân vật khác lại kể lại chuyện khứ Từ đầu tác phẩm kể nhân vật “tôi” “ Năm lên bảy tuổi, giáo dục cẩn thận vị trí mà tơi chiếm khoảng tí teo đời mênh mơng Tơi phải nhớ thành phần gia đình bần nơng” Cái q khứ có ký ức làng quê người nhỏ bé Qúy Anh nửa Rồi thời gian dịch chuyển tới nhân vật “tôi” lưu lạc xa quê trở làng quê ghi bao dấu ấn “Sau trọn mười năm, kể từ ngày khóc thầm đi, lại trở nơi ghi dấu tuổi thơ cay đắng tơi già ghê ông bạc cước, xơ xác trán bị thời gian đào rảnh lô xô” Trở làng quê bao ký ức khứ về, câu chuyện đẫm máu bố kể “Trong câu chuyện bố kể [ ] ông dặn mẹ sau phải đẻ thằng trai” Đây đoạn kể mối thù không đội trời chung từ thời “ông tổ bốn đời” đời cha, đời hai gia đình nhân vật Tư lão Hứa Những kỷ niệm với người gái có tên Qúy Anh “Năm tơi lên mười gia đình thời kỳ đại thịnh [ ] quằn quại nỗi ân hận đành chịu mang tội với ông Hai tôi” Đây đoạn hồi ức nhân vật “tôi” vào khoảng năm lên mười tuổi, gia đình Quý Anh xa sút, sống qua ngày Đồng thời nhớ lại cảm xúc với thiếu nữ Q Anh xinh xắn Tình yêu thiêng liêng họ vượt qua bao khó khăn lời nguyền làng Đồng “con trai gái làng không lấy nhau” Họ đến với tình yêu sáng không vụ lợi tâm hồn họ sáng đến lạ thường “Sau lớn lên định cháu với cậu đẻ chung đứa con” Cả khứ từ xưa từ thưở làng Đồng sinh từ lời kể “Bố kể Làng Đồng xưa vốn bãi đất dùng làm để nơi cày bừa nhà chánh tổng Trong năm gia đình đặt tên “ Đồng”cho làng tơi có ơng tổ bốn đời tơi “Đồng” có nghĩa lòng chí hướng lấy họ Về sau dân tứ chiếng kéo vợ chồng phu phen phiêu bạt đường kiếm ăn; ông cướp chán nghề, quàng vào ả tự dưng thích sống n có ông mõ làng khác bị đuổi, đến xin giữ nguyên nghề làng rộng bây giờ” Kể nguồn gốc làng Đồng từ thời bãi đất trống, lời nguyền “con trai gái làng không lấy nhau” Bị phản đối, bị cấm đốn từ gia đình dòng tộc nhân vật “tôi” truyện chọn cách bỏ nhà đi, đập nát bảy miếu thờ đập nát ngu ngốc, lòng thù hận người nơi “Bây vị nằm đây, nơi trước gò người [ ] tơi biết tóc bố tơi bạc cách khủng khiếp phần đau khổ tơi trút lên đời Người” Dòng thời gian với tại, đứng khu nghĩa địa – nơi chôn vùi người, định kiến mười năm trước nhân vật nhớ đêm anh Quý Anh bị bủa vây giáo mác, nỗi căm ghét phi lý “Mọi việc làm kì nghỉ phép khơng lọt mắt bố tơi [ ] bố gục xuống vừa bị khối nặng khủng khiếp đè lên ơng khóc được” Thời gian nghỉ phép Tư hết anh chuẩn bi lên đường, người cha chưa đủ can đảm bước qua lời nguyền đồng ý cho Quý Anh làm dâu nhà mặc dù sau ơng chết Những ân ốn, định kiến từ chấm dứt Truyện ngắn sử dụng thời gian đồng có quyền uy cực lớn từ khứ người kể chuyện có tầm bao quát cho câu chuyện hấp dẫn lôi bạn đọc lý giãi nguyên nhân hệ mâu thuẩn tác phẩm Tóm lại • Trong “bước qua lời nguyền” có đan xen q khứ Mơ hình thời gian theo cấu trúc toàn truyện ngắn khứ - – khứ - Các kiện kể khơng tn theo trình tự trước sau đảo thuật, có nhiều kiện gối đầu lên • Đoạn mở đầu cảnh tượng Quý Anh bị bạn bè bắt nạt coi thường địa chủ - kẻ bóc lột nhân dân Tác giả chọn khúc thời gian đưa lên đầu tác phẩm mang nhiều dụng ý, nhằm gây ấn tượng cho độc giả Đoạn coi lý lịch • trích ngang nhân vật Sự sai trật niên biểu đồng thời với tái điệp thời gian rõ dày đặc phần nhỏ tác phẩm Cứ thời điểm tại, nhân vật lại có ký ức Sự vật hay cảnh chứa đựng đầy ắp khứ Sự trộn lẫn thời gian khiến cho ta có cảm giác người trôi không gian - thời gian vơ tận, mờ ảo • Tổ chức thời gian đồng theo kĩ thuật dòng ý thức, chừng mực định chiến lược trần thuật tác giả nhằm soi chiếu cặn kẽ người đại với nhiều chiều Cách tổ chức thời gian phi tuyến tính, lắp ghép thời gian thực, thời gian tâm tưởng làm cho thực rộng hơn, thực tâm hồn người sâu Thời gian tâm tưởng Tạ Duy Anh thành cơng khai thác vào chiều sâu tâm lý nhân vật buồn vui đâu khổ ký ức xen lẫn tác phẩm Tạ Duy Anh sử dụng nhiều trạng từ thời gian qua mang tính chất hồi ức như Hồi ấy, từ lâu, đó… nhiều từ “Bố kể” kể lại… khơng gian tâm lý tâm tưởng giúp đọc giả hướng thời xa xưa Sự bừng sáng lên tình u chẳng thích thú với biến thể khứ ông chấp nhận phần sống Tạ Duy Anh thông cảm với số phận đau khổ người phụ nữ “chàng thong cảm với hai người đàn bà” “ Cậu không sống kiếp chị cậu chẳng thể hiểu được” Con người Tạ Duy Anh biết tha thứ, đặc biệt cách giải cho người thời gây bao đau khổ cho mình “Nhân danh người thân tơi, nhân danh khốn khổ người tha thứ cho ông xin ông tha thứ” Trong khứ người qua thời gian họ nhận họ thất bại song họ chẳng họ chấp nhận thừa nhận điều Những tiềm thức tâm tưởng đặc biệt dòng hồi ức nhân vật người trần thuật kể lại câu chuyện nhân vật câu chuyện người cha kể lại đời cay đắng từ thưở ơng tổ bốn đời chết người Họ luẩn quẩm vòng trầm luân trần gian vòng mà họ đấu đa li tưng tí làm cho làng Đồng nhỏ bé thời huy hoàng lầy lội tăm tối, thù hận nhà văn hóa hóa thành nơi vừa nhốt người vừa, vừa nhốt lợn, ghế đá bị đập què chân,gãy lưng,sân bong thành nơi cho trẻ cho phóng uế Chú Hỗ người ln đấu tranh chống lại bất cơng phi lí trở thành phần tử nguy hiểm Nhân vật viết lại ký ức mình, tình u,nơi làng q gắn liền với tuổi thơ ký ức tuôn chảy theo dòng cảm xúc Đó thời khắc sâu vào tâm cảm tuổi thơ với bao kỷ niệm bao đứa trẻ đất nước Việt Nam ngày chăn trâu thả diều “Cánh diều trẻ mền mại cánh bướm, không vụ người lớn chạy bật móng chân để rong diều đám mục đồng chúng tối sướn đến phát dại nhìn lên trời Sáo lng ngỗng vi vu trầm bổng Sáo đơn sáo kép,sáo bè…như gọi thấp xuống sớm Ban đêm bãi thã diều thật khơng có huyền ảo Có cảm giác diều trơi giãi ngân hà” ký ức tuổi thơ ngào đầy thơ mộng với mơ ước chàng hoàng tử, nàng tiên xinh đẹp Thêm vào trận đòn soi tụi trẻ dành cho cô bé Qúy Anh khơng có tội tình cam chịu đáng thương Nó cam chịu đến kỳ lạ Thế tình u chớm nở tâm hồn Cậu Tư Qúy Anh hai người hai giới khác bậc cha tạo ta tường vô hình ngăn cản họ Thế họ lại gặp điểm chung họ mang tình u nồng cháy đốt cháy lới nguyền trói chặt bao đời Một tình u khơng vụ lợi toan tính họ sẳn sang lam tất để bảo vệ tình yêu Sau bao năm trở lại làng quê nhắc đến tên Qúy Anh “ Qúy Anh – ký ức chồm dậy ngựa chưa Phút chốc kỷ niệm mặn chát thời lên tươi rói vết thương ứa máu” Thời gian thời xưa thời ông tổ bốn đời Men theo dòng ký ức ta thấy thực khác hoàn toàn khác làng Đồng khác hai lực bủa vây lời nguyền truyền từ đời khác lại Thời gian tâm tưởng tác phẩm Tạ Duy Anh hồi ức khứ, việc nhớ lại theo mạch cảm xúc Ký ức đường để tác giả nhận thức biểu thực Ký ức tìm kiếm thời gian qua đời nhân vật IV - Thi pháp cốt truyện Trong tác phẩm “ Bước qua lời nguyền” tác giả mô tả lại làng năm trước cách mạng, sau cải cách ruộng đất năm đổi Làng Đồng mô tả hai khoảng thời gian + Đầu tiên giai đoạn làng trước cách mạng Làng Đồng xã hội nông thôn thu nhỏ với lý tưởng, lý hào, lính lệ, trai đinh, kẻ cố nơng, đinh, phu phen, dân tứ phương phiêu bạt Đã làng phải có tơn ti trật tự Đó làng quê đặt cai trị lý trưởng Lão Hứa, lý trưởng “ năm, bảy ông anh bà chị người hùng phương” Nơi kẻ địa chủ sức bóc lột người dân, đối xử khơng loài vật, đến chén cơm nguội tay giật xuống, đổ cho chó ăn đẩy người ta đến bước đường Bên cạnh hệ thống tôn ti luật lệ hà khắc kẻ trộn cắp, ăn cướp phải bị chon sống, làm phản cha bị địu đình xin lỗi làng, quyền đẻ đứa phản nghịch, + Khoảng thời gian thứ hai sau cải cách ruộng đất, làng Đồng sau cải cách ruộng đất có thay đổi Hệ thống tơn ti trật tự bị phá vỡ, thay vào trật tự Dù cải cách ruộng đất, đổi xã hội cách nghĩ phiến diện, công thức người chất người với cách tư bảo thủ khiến cho làng Đồng khơng - - - - khỏi “lời nguyền”, người làng nhòm ngó tổ tiên nhà quy kết cho cháu, nhồi nhét vào đầu hệ trẻ điều tổ tiên xấu xa cháu xấu xa … Cứ cách nhìn ngó vào mâm cơm nhà mặc kệ làng xóm tiêu điều khiến cho làng Đồng sau mười năm kể từ lúc nhân vật Tư trở về trở nên khủng khiếp “ chục năm xây dựng mà xác xơ cảnh tắt đèn” Trải dài từ đầu đến cuối tác phẩm “ Bước qua lời nguyền” Tạ Duy Anh xuất mối thù hận – nguyên nhân phát sinh lời nguyền Có hai lớp thù hận tác phẩm thù hận dòng họ thù hận giai cấp Mối thù hận sợi dây xích tồn lâu, từ lúc làng Đồng đời, keo dài từ hệ sang hệ khác chưa tháo gỡ Hận thù dòng họ mối thù hận nhà nhân vật Tư nhà Quý Anh Mối thù kéo dài bốn hệ Chính từ mối thù hai dòng họ mà ta nhận thức mối thù giai cấp Ở mâu thuẫn nông dân với địa chủ Đại diện cho hai giai cấp hai dòng họ, gia đình nhân vật tơi đại diện cho giai cấp bị trị, nơng dân gia đình lão Hứa đại diện cho giai cấp thống trị địa chủ Tạ Duy Anh miêu tả mối hận thù hai dòng họ cách sâu sắc nhằm để người đọc hình dung lớp hận thù thứ hai Đồng thời để nhận thấy mâu thuẫn giai cấp không tồn hệ mà kéo dài nhiều đời, khiến cho đời sau gánh lấy gánh nặng, không dễ dàng vứt bỏ Trong tác phẩm “ Bước qua lời nguyền”, Tạ Duy Anh xây dựng mối tình cảnh nghịch lý theo motip Romeo Juliet Tình yêu tác phẩm đời ni dưỡng lòng định kiến Một tình yêu sáng thiên thần mà khiến cho tâm tưởng nhân vật phải đau đáu, ám ảnh mối thù sâu nặng dòng họ Cũng tình u với Q Anh mà nhân vật cậu Tư lần “ bước qua lời nguyền” Điều lớn tình yêu nhân vật Tư dành cho Quý Anh can đảm bước qua lời nguyền độc địa mảnh đất Cậu thừa nhận tình cảm bước qua lời nguyền dòng họ, bước qua thù hận dòng họ, vượt qua thù hận để bảo vệ tình yêu Cùng bước qua lời nguyền “ trai gái làng không phép lấy nhau”, bước qua hận thù nhiều hệ để chứng tỏ tình yêu mình, tình yêu cuối chấp nhập phần → Có thể nói thi pháp cốt truyện truyện “ Bước qua lời nguyền” Tạ Duy Anh viết sâu sắc, ông viết nông thôn , phản ánh cách nghĩ người dân nông thôn ẩn nấp đằng sau cách nhìn nhận đứng lập trường tiến để phê phán xã hội với nghịch lý duyệt lại sai lầm khứ, Tạ Duy Anh miêu tả mối hận thù sâu sắc nhằm cách suy nghĩ phiến diện, công thức, chiều chất người V Thi pháp lời văn nghệ thuật Ngôn ngữ Ngôn ngữ đời thường Một điều mà tác phẩm Tạ Duy Anh sử dụng ngôn ngữ dung dị, đời thường, bên cạnh ngơn ngữ truyện ngắn Tạ Duy Anh ln thể bề mặt thô nhám đời sống bình thường Đó thứ ngơn ngữ đời thường có phần dung tục Ngơn ngữ ngườita gọi ngơn ngữ “đen” thứ ngơn ngữ suồng sã Đó cách nhà văn viết thoe kiểu thực để làm người đọc hiểu tính đa thể sống người Với Tạ Duy Anh bạn đọc lúc sờn gai ốc chữ bạo thường trở nên thô thiển “Chết cha Sừng Măng đi! Chết cha quân bóc lột đi!” “Mày quên mối thù Chẳng qua thời thời Bần-cố nơng lão phải chịu Mẹ tiên sư, giá lúc xua tuần đến đốt nhà ông nội mà mày chứng kiến nhỉ!” “Để nịnh bố tôi, ông Tư Vê ỉa vào cửa nhà lão đống tướng.” Đó cách nhà văn phản ánh thật Tạ Duy Anh khác với nhà văn thật khơng thể thật khơng diễn đạt thứ ngơn ngữ hột tả hết loại người xã sử dụng hết vốn từ sẵn có mình, thả lỏng dây cưng cho ngôn ngữ thoải mái tuôn lối sống đại, nhà sống với khép kín làm cho họ khơng hiểu họ không hiểu sống Bên cạnh thứ ngôn ngữ diện ngôn ngữ ngào tình u, vi phạm ngun tắc ngữ pháp tình u khơng tn theo có sẵn “- Con nói thật đi, có giăng dện với Quý Anh không?- Con yêu cô ấy.” Trong tác phẩm ông viết người nông dân họ giữ mộc mạc, chân tình, họ xưng hơ với người ruột thịt “- Cậu Tư tuổi? - Mười lăm… mày? - Cháu mười bốn - Sao mày nhớn thế? - Cháu gái mà Cậu Tư xem này” Ngôn ngữ đối thoại Đối thoại cách nhà văn dùng để miêu tả tính cách nhân vật qua lời lẽ, đối thoại với người thoại cách giao tiếp nhan vật Từ ta nhận thấy họ suồng sã, thân mật hay thô ráp Trong Bước qua lời nguyền, ông sử dụng cách đối thoại dày đặc có ý nghĩa đặc biệt đối thoại giúp người ta xích lại gần hơn, họ tâm tình giải bày tâm với hạn nói chuyện ngây ngơ Quý Anh cậu Tư Nhưng đối thoại đem lại hiệu trái ngược không làm họ xích gần lại mà đẩy họ xa nhau, không hiểu ai, không quan tâm tới sống đừng nói đến cảm thơng Nó thể trang thái vỡ vụn, phân giới đại, vừa khắc đậm trạng thái đơn, tha hóa nhân vật Mỗi nhân vật giới riêng xa lạ với động loại với “- Mày phải thơi tao thắt cổ tao chết - Thì thơi! – Tơi gắt lên – Con trai mẹ chả cao giá đâu.” Đối thoại đơi vài ba từ thơi cụt lũn lại mang ý nghĩa định chủ thể người nói người tiếp nhận “- Tại Quý Anh khơng đến? - Cơ sợ.” Ngơn ngữ độc thoại nội tâm Nếu đối thoại chách miêu tả nhân vật đối mặt với người khác độc thoại khu vực ngơn ngữ nhạy cảm để nhân vật tự nói với thoại nội tâm trở thành thủ pháp nghệ thuật hiệu diễn tả trình tự ý thức nhân vật, cho phép sâu vào giới nội tâm đầy bí ẩn nhân vật Lời độc thoại thường gắn với nhân vật tự ý thức với trạng thái tâm lý tư tưởng căng thẳng Có thể thấy Tạ Duy Anh có điểm song trùng “ tơi “ nhân vật người kể chuyện bóng hình tác giả Trong Bước qua lời nguyền, đan xen câu chuyện kể dòng hồi ức chiêm nghiệm nhân vật người cha Cái mảnh đất mà in dấu kỷ niệm nhân vật “ tôi” mang lại chấn thương tinh thần cho nhân vật “ Mãnh đất chết tiệt! Tôi muốn gào thật to vào bầu trời thắm sâu, muốn gào đến tận âm ti địa ngục cho quỷ thần nghe thấy” Lời độc thoại nội tâm nhân vật thể luồng tư tưởng, tình cảm trái chiều phức tạp Chân dung lên qua lời độc thoại nhân vật khu vực nhạy cảm thoải mái để nhân vật nói lên suy tư riêng kín Đó tiếng nói bề sâu tâm hồn nhân vật việc tổ chức tiếng nói khác tác phẩm để nhân vật chìm sâu giới riêng Chính nhân vật chấp nhận suy nghĩ sâu kín tâm hồn họ, câu hỏi đặt thường khơng có câu trả lời “Cũng có bận khóc, đa phần gắng chịu đựng, chịu đựng mà lúc lớn tơi khơng giải thích được.” Tạ Duy Anh tập trung vào miêu tả tính cách nhân vật theo cách khác Ông đặc biệt trọng tổ chức ngôn ngữ đối thoại nội tả nhân vật dòng độc thoại nội tâm lý giải suy tư thầm kín giới nội tâm nhân vật Giọng điệu trần thuật Giọng điệu chiêm nghiệm, triết lý Trong tác phẩm Tạ Duy Anh tự tách khỏi nhân vật để nhân vật tự bộc lộ giọng điệu giọng chiêm nghiệm vấn đề nhân sinh, ý nghĩa đời, lựa chọn cách sống, vấn đề lương tâm, đạo đức… trao đổi nhiều, nhân vật quan niệm lập trường chủ thể độc lập Mỗi phát ngôn họ đươc tự không bị hạn chế chủ thể sáng tạo “Tôi để tuột kiếm tráng sĩ lời khẩn nguyện dâng lên từ đất “Cậu tôi… mùa vàng rực nắng, đẻ đời không thù hận.” Trong tác phẩm nhà văn người kể chuyện muốn bạn đọc luận bàn, suy ngẫm vấn đề người sống thực hôm diễn Tạ Duy Anh ln đặt nhân vật “mấp mé bên lằn ranh giới Thiện – Ác” buộc người phải lựa chọn Trước đời đầy rẫy cảnh phí lý điểm chung lớn mà tác giả hướng đến để nhân vật nghiêng Thiện, thấu cảm việc làm sai trái khứ Tạ Duy Anh làm sáng tỏ khám phá giới bí ẩn dục vọng người cá nhân mà ẩn ý thức cao đẹp tâm hồn hướng đến hệ trẻ hệ tương lai Con người chối bỏ sai lầm, song đủ dũng cảm nhận sai lầm đó, đủ tri thức để đối mặt với phần thể khuất lấp, ước muốn cá nhân thầm kín thành thật với rút đường trưởng thành, cải tạo chúng theo chiều hướng tốt đẹp “Hẳn lúc tơi cảm thấy có khác thường xảy trái tim bé Nhưng bắt đầu hiểu đời, tơi nhớ có lời khấn thầm ngấm vào thể đến giấc mơ tuổi chớm lời khấn thầm hình ảnh Quý Anh quỳ trước từ buổi “Cậu tôi…” lẽ điều xảy vào đêm tơi úp mặt lên gối khóc nức nở, quằn quại nỗi ân hận đành chịu mang tội với ông Hai tôi.” Những đối thoại diễn dồn dập, câu hỏi lời giải đáp tiếp nối khiến ngôn ngữ nhân vật cuộn xoắn, kết chuỗi tạo sinh khí sức lơi độc sau đối thoại câu trả lời để ngỏ chưa hồn tất đề tác giả, người trần thuật, nhân vật độc giả suy ngẫm chiêm nghiệm người thời hôm qua ngày đâu, không gian nào, lời thoại trải nghiệm chứa đầy nỗi niềm, suy tư nhân vật kéo người đọc gần để tâm giải bày Trong Bước qua lời nguyền, đan xen câu chuyện kể dòng hồi ức chiêm nghiệm nhân vật “tôi” “Tôi” vừa lý giải bi kịch người cha, thân thời đại vừa bộc lộ tư tưởng hệ mới, dũng cảm bước qua thành trì khứ yêu thương quên thù hận Mỗi sinh lớn lên chiêm nghiệm sống học cho thân triết lý cho sống Cả điều thật lúc thời điểm làm cho người chiêm nghiệm “Hóa có thứ thuộc sắc thật sự, nghĩa bất chấp thời gian biến động xã hội… trơ ra, khơng sức mạnh vật chất, tinh thần thay đổi được” Những thứ thuộc ăn sâu bám rễ nội khơng dễ thay đổi thực sống có bề bộn, nghiệt ngã nào, truyện ngắn ông hướng tới kết có hậu Tạ Duy Anh gửi gắm trăn trở thi đấu hai trâu Tác giả ngụ ý muốn bày tỏ quan niệm nhân sinh kéo câu chuyện dài Con thua thấy kết cục thắng kết cục nào? Tác giả làng sau mười năm chứng kiến chết Sừng Măng kẻ chiến thắng khốn khổ nhiều Và chết cảm thận người bầy quỷ “trong biển sương mù, thấy lống thống vài hình ảnh lại vừa trầm ngâm vừa sốt ruột Nó đốn bầy quỷ vua quỷ sai đến mang đi…” Tạ Duy Anh nghiệm triết lý sống người Đời người ngắn ngủi, có sinh hẳn có tử, chẳng sống với được, phải sống với cách tàn ác, nghi kị để đày đọa vào khổ cực Giọng điệu hài hước, dí dỏm Một hiệu thẩm mỹ giọng điệu hài hước khả đem đến tính bất cấu trúc tác phẩm Tạ Duy Anh có ý thức cài đặt đối thoại sinh động, giàu kịch tính vào mục đích tạo hài, hài dí dỏm mà sâu cay Nó khơng hài hước mà chứa đựng thâm thúy đầy chất nhân văn không thiên vẻ bề nhân vật mà thiên phát tâm lý nhân vật qua tuyến đối thoại “- Cháu mặc quần “con” - Để làm gì? - Cậu chả biết Mới lại phải tội chết… Sau lớn định cháu với cậu đẻ chung đứa Chỉ cần cậu sờ vào ngực cháu lúc cháu đẻ.” Lời đọc thoại truyện ngắn Tạ Duy Anh cấu trúc hình thức tranh luận ngầm tâm hồn nhân vật, tạo đối thoại gián tiếp dấu hiệu đáng ghi nhận phương diện giọng điệu trần thuật người kể chuyện tranh luận đối đáp với phẩm hòa tấu nhịp đối thoại cớ kích thích bộc phát dòng ý thức độc thoại Giọng điệu tâm tình, chia sẻ Trong đối thoại nội thẩm thấu ngữ nghĩa, lời nói nhân vật hơm Trong tác phẩm tác giả làm cho tơi người trần thuật nhân chứng thời qua mà “tơi” chứng kiến thời đại tới lạ lẫm không xem xét Lời thoại thể nếm trải người kể chuyện muốn đúc kết vấn đề thời đại, nhân sinh sau thời gian tự nghiệm Qủa thật người kể chuyện thông qua nhân vật đúc kết điều nói quan trọng đời sống ngày nay, là dung, độ lượng hơnvới đồng loại có ta sống thản hạnh phúc Tâm tình chia sẻ giọng điệu mà Tạ Duy Anh lựa chọn tác phẩm Bởi tác phẩm Tạ Duy Anh dùng kể thứ đa giọng điệu người trần thuật giọng chiêm nghiêm triết lí, giọng hài hước dí dỏm, giọng tâm tình chia sẻ…nhân vật chia sẻ nhửng điều tưởng chừng bình thường lại quý xã hội xô bồ Tạ Duy Anh chia sẻ vớinhững lo âu thường trực nhà văn trước lệch pha văn minh văn hóa Các nhân vật chia sẻ với nhau, điều mà xã hội quý trọng người “- Có khơng hở mẹ? - Chuyện bình thường, trai mẹ Từ chàng trai phải có trách nhiệm với việc làm Tơi giã từ tuổi thơ giấc mơ.” Dù thời đại cần có chia cảm thơng người với Chính điều lại sợi dây nối kết người gần “- Chờ ngần năm… thời buổi khơng dễ có chị quyết, tơi không dám xin anh yêu cầu - Vâng, bố nói - Anh đợi tơi chết đưa nhà Tơi biết nói điều khơng xứng đáng với ông không thể… anh hiểu ý nguyện tơi chứ?” Tình u chủ đề khơng có lạ song văn nghệ sĩ ngoại tứ tuần đặc biệt Tình yêu Tạ Duy Anh miêu tả chân thật sáng Được nói cơng khai rụt rè tơi tứ tuần tác giả Tạ Duy Anh đề cao sáng tình u khơng vụ lợi dung tục tầm thường Trong Bước qua lời nguyền Quý Anh cậu Tư dùng tình u để khỏi hoản cảnh bế tắc lạc loài mà loài người vướn phải “Tôi Quý Anh, hai kẻ trắng bước qua lời nguyền, ân xá cho chứng kiến thiên thần Và đêm vị bọc chặt giáo mác, nỗi căm ghét phi ánh đuốc, vị thấy rõ dù chết chúng tơi khơng rời nhau.” VI Thi pháp hình tượng tác giả “ Bước qua lời nguyền “ tiếng xem mốc nghiệp Tạ Duy Anh Đánh dấu nghiệp văn chương ông thời kì đổi với khuynh hướng văn học đấu tranh phê phán xã hội, duyệt lại sai lầm khứ “ Bước qua lời nguyền “ Tạ Duy Anh xây dựng hệ thống đề tài đa dạng Đề tài xã hội nông thôn đề tài thù hận Với đề tài xã hội nông thôn tác giả mô tả lại làng năm trước cách mạng, sau cải cách ruộng đất năm đổi “ Bước qua lời nguyền truyện ngắn viết nông thôn, phản ánh cách nghĩ người dân nơng thơn ẩn nấp đằng sau cách nhìn nhận đứng lập trường tiến để phê phán xã hội với nghịch lý duyệt lại sai lầm khứ Chủ đề tác phẩm đấu tranh phê phán sai lầm xã hội Tạ Duy Anh mô tả mối hận thù sâu sắc nhằm cách suy nghĩ phiến diện,một chiều chất người Tư tưởng tác giả thông qua xuyên suốt nội dung truyện nhận thức người chất người Bước qua lời nguyền bước qua định kiến sai lầm, nhận thức phiến diện người Tạ Duy Anh nói nhiều thù hận để thù hận nhiều mà mong muốn tác giả tha thứ người để tương lai sang sủa hơn, nơi người đối sử với nhân văn *Cái nhìn nghệ thuật tác giả Tạ Duy Anh Cái nhìn nghệ thuật phong cách cảm quan, phát tiếp nhận, nghiền ngẫm xử lí kĩ nguồn liệu trạng thái thực sống sáng tạo nghệ thuật Với nhìn nghệ thuật tác giả, thơng qua tác phẩm ta nhận thấy Vẫn mơ típ quen thuộc theo kiểu Remeo Juliet với mối thù hai dòng họ vai tình u tim, truyện ngắn thực sự tái tranh tràn cánh nông thôn Việt Nam năm 1950-1970 đầy máu nước mắt Khác với thời đại Romeo Juliet, tình u thời đại khơng chấp nhận chết Tình yêu giống thứ nước thánh gột rửa tâm hồn người Có thể nói nhìn Tạ Duy Anh nhìn lên án “ lời nguyền“, tư phiến diện lạc hậu, bên cạnh ý muốn vươn lên, đấu tranh phê phán nghịch lý sai lầm khứ Tạ Duy Anh nhà văn bảo vệ đẹp thiện giữ vững niềm tin cho người không sa vào chất dọng cay đắng hay cười cợt mỉa mai Đôi nhà văn cười thối xấu người đời, cười tẩy lọc, tự chế giễu tự ý thức than, định vị đời mà giữ cho lòng bình an Trong tác phẩm, nhà văn người kể chuyện muốn bạn đọc bàn luận, suy ngẫm vấn đề người sống thực hôm diễn Tạ Duy Anh đặt nhân vật “ mấp mé ranh giới thiện-ác buộc người phải lựa chọn Trước đời đầy rẫy cảnh phi lý điểm chung lớn tác giả muốn hướng đến để nhân vật thiên thiện, thấu cảm với việc làm sai trái khứ Tạ Duy Anh làm sáng tỏ khám phá thới giới bí ẩn dục vọng người cá nhân mà ẩn ý thức cao đẹp tâm hồn hướng đến hệ tương lai Con người chối bỏ sai lầm, sống đủ dũng cảm nhận sai lầm đó,đủ tri thức để đối mặt với tác phẩm khuất lấp, ước muốn cá nhân thầm kính thành thật với rút đường trưởng thành, cải tạo chúng theo chiều hướng tốt đẹp Những đối thoại diễn dồn dập, câu hỏi lời giải đáp tiếp nối khiến ngôn ngữ nhân vật cuộn xoắn , kết chuỗi tạo sinh khí sức lôi độc giả Bởi sau hội thoại câu trả lời để ngỏ chưa hoàn tất để tác giả , người trần thuật, nhân vật đọc giả suy ngẫm , chiêm nghiệm người thời hôm ngày mai Dù đâu , không gian nào, lời thoại trải nghiệm chứa đầy niềm, suy tư nhân vật kéo người đọc gần để tâm giải Vẫn vấn đề xoay quanh “ tôi” ngã chiến thiện ác, với tha hoá đạo đức nhân phẩm… nhìn nhận góc nhìn mới, giọng tự vấn đầy đủ Sự chiêm nghiệm rút từ điều bình dị đời thường Giọng điệu triết lý nhân vật, người kể chuyện xưng “tôi” lời triết lý đắn đo, tranh chấp phạm trù được-mất, đúng-sai, phải-trái… khơng phải kết luận cuối mà chấm lửng nghi tạo cho người đọc khoảng trống để liên tưởng vấn người mối quan hệ xã hội Đặc biệt Tạ Duy Anh thích liệt kê cách giản lược nhiều chi tiết bình luận đánh giá Nhưng hay việc áp dụng nhiều câu triết lý qua suy nghiệm than sống người nhân sinh xã hội Trong tác phẩm tác giả với dụng ý triết lý sử dụng thành công câu thành ngữ tục ngữ cùa dân gian Với bước qua lời nguyền đan xen câu chuyện kể dòng hồi ức chiêm nghiệm nhân vật “tôi” “Tôi” vừa lí giải bi kịch người cha, than, thời đại vừa bộc lộ tư tưởng hệ mới, dũng cảm bước qua thành trì khứ thời gian quên thù hận Mỗi người từ sinh lớn lên chiêm nghiệm cho thân học triết lí sống Những thật lúc, thời điểm “ hoá thứ thuộc sắc thật sự, nghĩa bất chấp thời gian biến động xã hội… trơ không sức mạnh vật chất, tinh thần, thay đổi được” Những hội thoại mang dáng dấp triết lí , lí luận sâu sắc có điều khác thường cách nói chuyện “ gặp gở cuối ngài…đáng bị vấy bẩn lâu Nếu nhân vật trí thức Nam Cao thường đại diện cho tầng lớp xã hội ngược lại nhân vật Tạ Duy Anh tên mượn danh tri giọng giả giọng trí thức mang triết lí Tạ Duy Anh ln khao khát tìm chân lí mà ơng dũng cảm lao vào vấn đề gai góc xã hội, khơng ngừng đặt câu hỏi tìm lời đáp Qua thể ý thức làm sang tác nghệ thuật Tạ Duy Anh ... cậu Tư lần “ bước qua lời nguyền Điều lớn tình yêu nhân vật Tư dành cho Quý Anh can đảm bước qua lời nguyền độc địa mảnh đất Cậu thừa nhận tình cảm bước qua lời nguyền dòng họ, bước qua thù hận... đảm bước qua lời nguyền độc địa mảnh đất Cậu thừa nhận tình cảm bước qua lời nguyền dòng họ, vượt qua thù hận để bảo vệ tình yêu mình.“ Tơi Q Anh, hai kẻ trắng nhau, tỗi lỗi hai hệ gánh chịu lời. .. dung tục tầm thường Trong Bước qua lời nguyền Quý Anh cậu Tư dùng tình u để khỏi hoản cảnh bế tắc lạc lồi mà lồi người vướn phải “Tơi Quý Anh, hai kẻ trắng bước qua lời nguyền, ân xá cho chứng - Xem thêm -Xem thêm bước qua lời nguyền word 1, , 2 Không gian phố thị gắn với sự đổi thay của con người Năm lên bảy tuổi tôi được giáo dục khá cẩn thận về vị trí mà tôi đang chiếm một khoảng tí teo giữa cuộc đời mênh mông này. Tôi phải nhớ rằng thành phần gia đình tôi bần nông. Dĩ nhiên bần nông là gì, nó khác địa chủ, phú nông ở chỗ nào thì tôi không biết. Đầu óc trẻ con của tôi làm sao hiểu được những quy định thiêng liêng lật tập hồ sơ mỏng teo, có lẽ cũng đơn sơ như tâm hồn tôi, cô giáo dạy vỡ lòng của tôi, xinh đẹp như tiên sa, lẩm bẩm “thành phần cơ bản”. “Được”. Rồi cô trịnh trọng tuyên bố “Kể từ hôm nay em có nghĩa vụ phải làm sáng danh cha anh mình”. “Làm sáng danh cha anh mình”. Nghe mù mờ và hấp dẫn quá. Bởi vì ít nhất có một đứa trong lớp “không được làm sáng danh cha anh mình”.Con bé có cái tên rất thành thị Quý Anh. Nó kém tôi một tuổi, là đứa duy nhất trong lớp có lý lịch phức tạp như lời người lớn vẫn nói. Ngày ngày nó đi học cùng với chúng tôi nhưng bao giờ cũng sau một đoạn– Mày là con địa chủ bóc lột!Văng vẳng bên tai Quý Anh suốt thời cấp một là những lời trêu chọc như vậy. Dường như ý thức được số phận của mình, nó luôn luôn sợ hãi xung quanh. Chiếc mũ rơm bao giờ cũng che sụp gần hết mặt. Vào lớp nó ngồi khép nép ở bàn cô giáo của chúng tôi giảng bài “Đôi bạn” thì Quý Anh trở thành tên tội phạm thực sự. Đoạn con hươu được con rùa mách, đá lão địa chủ ngã nhào, một đứa ngồi giữa lớp hét toáng lên “Bố con Quý Anh đấy! Chết cha bọn địa chủ đi”. Cả lớp cười khoái chí trong khi Quý Anh gằm mặt xuống bàn. Nó không khóc nhưng gương mặt đờ đẫn tới mức chính cô giáo phải chữa lại “Không phải bố Quý Anh đâu. Chỉ là một thằng bạn của bố em ấy thôi”.Tan học, đám trẻ con chúng tôi ùa nhau chạy trên đê Chùa, Quý Anh tụt lại, lủi thủi như con chó con bị đàn ruồng bỏ. Nó tưởng thế là thoát, nào ngờ hôm đó chúng tôi quyết định “đấu” con bé thay bố tái mét, Quý Anh bị xô đi đẩy lại, đứng vào giữa vòng tròn. Thoạt đầu một đứa con gái trong đám bần nông cầm roi quất vào người Quý Anh– Tại sao mày bóc lột nhân dân?Quý Anh ôm chặt chiếc cặp sách, mắt trống rỗng nhìn đám đông. Một hòn đất nát bay thẳng vào mặt con bé “Khai mau!”. Lại một hòn nữa rồi cả trận mưa đất trút lên toàn thân Quý Anh. Nó vội ngồi ngụp xuống, đưa tay gỡ đất và xoa lên vết thương. Không hé nửa lời.– Thôi tha cho nó, hôm sau lại đấu sau, tháng sau và suốt một thời trẻ con, chúng tôi không ngớt hành hạ Quý Anh. Có hôm mặt nó tím bầm. Cũng có bận nó khóc, còn đa phần nó đều gắng chịu đựng, một sự chịu đựng mà ngay cả lúc lớn tôi vẫn không sao giải thích Quý Anh là lão địa chủ nòi. Trước kia lão gian ác có hạng. Sau cải cách ruộng đất, gia sản của lão bị xé nát và vợ chồng lão phải dựng lều ra ở rìa làng. Chẳng biết ngày xưa lão lý trưởng ấy ăn gan uống máu ra sao, nhưng khi tôi lớn lên chỉ thấy lão cặm cụi cùng vợ con cày xới mảnh vườn tí tẹo. Ra đồng, lão lý trưởng xưa kia cũng đứng riêng một chỗ. Gặp từ đứa trẻ lên sáu, nhất nhất lão đều lên tiếng chào hôm tôi bảo với bố tôi– Ông Hứa ngày xưa ác bá ra sao, mà ngày nay ông hiền tôi trợn mắt– Mày sắp quên mối thù rồi đấy. Chẳng qua thời nay là thời của Bần-cố nông thì lão phải chịu đấy con ạ. Mẹ tiên sư, giá lúc nó xua tuần đến đốt nhà ông nội mà mày được chứng kiến nhỉ!– Lão Hứa xua hả bố?– Chứ còn ai vào đấy. Thằng Tư Vê đeo kiếm dài chấm đất lúc nào chẳng cặp kè với lão Hứa, ai dám ho he. Gớm, nó chả hiền sớm cho để tôi ghi mối thù vào xương tuỷ, mỗi ngày bố tôi lại kể cho tôi nghe một chuyện thời xưa, về sự tàn ác của lão Hứa. Mỗi ngày một chuyện, lời kể của ông tuyệt vời như kể chuyện cổ tích, khiến tâm hồn tôi thấy đẫm những hồi ức kinh hoàng không bao giờ còn hong khô được nữa.* * *Sau trọn mười năm, kể từ ngày tôi khóc thầm ra đi, tôi lại trở về cái nơi còn ghi dấu mãi tuổi thơ cay đắng của tôi. Bố tôi già đi ghê gớm. Tóc ông bạc như cước, xơ xác trên vầng trán bị thời gian đào rãnh lô xô. Em út tôi lớn phổng lên thành một thiếu nữ xinh đẹp. Mười năm trước, chính nó từng họa theo lời bố tôi để thét lên “Anh hèn hạ lắm! Anh cút đi cho bớt tai tiếng”. Lúc đó nó mới 12 tuổi, nổi tiếng là đứa bé có bản lĩnh. Nó giống bố tôi như đúc cả về hình thức lẫn tính cách. Giờ đây em tôi, con bé chỉ thích đeo kiếm đóng vai nữ tướng hồi bé, vồ lấy tôi khóc nức nở. Nó khóc thổn thức, ai oán đến nỗi tôi phải ngồi thụp xuống gạt nước mắt. Đến lượt mẹ tôi, bà chỉ dám khóc thầm sau tấm màn che gió. Lâu lâu bà mới cất tiếng– Đưa anh đi rửa ráy, con!Đấy là bà bảo em tôi. Ôi trái tim người mẹ, bao giờ cũng có chỗ cho ta, sau khi mệt mỏi về trú ngụ. Bố tôi thì khác, ông xúc động theo kiểu của người cha. Ông ngồi ở bàn, vầng trán vằng vặc như chính người đang toan tính tiếp con đường công nghiệp mà người mơ cho tôi, bị đứt đoạn mười năm. Cặp mắt người vốn nổi tiếng một vùng vì độ thấu xa, không mảy may biểu lộ người mừng hay coi đó chỉ là chuyện trẻ đến ngồi ghé trên chiếc tràng kỷ nhẵn bóng, đối diện với bố tôi– Mười năm anh đi những đâu?– Thưa thầy con đi gần hết cái đất nước này.– Anh thấy nó rộng hay hẹp?– …– Chưa vượt biên chứ?Tôi vẫn im lặng, bắt gặp cái nhìn chia sẻ từ sau cánh cửa của em tôi. Tiếng bố tôi vẫn đều đều– Mười năm anh học được cái gì mang về?– Con học được nhiều thứ. Nhưng cái quí nhất là cuộc đời con phải biết tự định đoạt lấy mình.– Nghe nam nhi đấy! Giỏi!Tiếng “giỏi” mà bố tôi buông ra cũng giống như dấu chấm hết một đoạn văn hay nhưng với ông không lọt được lỗ “giỏi” ấy còn có nghĩa “Được, để xem”. Hết chuyện. Tôi uể oải đứng dậy theo em gái tôi ra phía bể nước. Nó cầm chiếc khăn mặt chờ sẵn ở cửa, cầm tay tôi kéo như chạy.– Anh chấp bố làm gì! Càng lớn em càng thương bố. Cuộc đời cũ vầy vật bố đến mức bố không thể quên được xem tôi hành hạ chiếc khăn mặt, nó tỉ tê– Anh về mà xem làng xóm, thay đổi khủng khiếp. Lớp người tuổi bố chết gần hết rồi. Vẫn hẹn nhau xuống mồ nữa cơ.– Những ai mà chết gần hết?– Ngoài bố ra còn ba vị nữa đang thập thò miệng lỗ. Cho các vị đi hết đi để đến lượt anh em mình làm chủ thế giới. Đến khổ với các vị.– Vẫn thù nhau à?– Thù càng ác liệt. Ngày mai anh sang chơi ông Mịch mà xem. Tuy tím tái hết chân tay đấy nhưng vẫn hỏi luôn mồm thằng ấy, thẳng nọ có vác mặt đến không thì lót lá dắt ra ngõ mát làm đầu óc tôi bớt nặng nề. Nhưng càng tỉnh táo tôi càng như bị ném vào tình thế phải che chắn tứ bề. Sẽ ứng xử ra sao cho ba vuông bảy tròn giữa những con người cứng đờ vì thiên kiến. Cuộc đời chiến sĩ chỉ dạy tôi điều đơn giản, nếu kẻ thù ở hướng nào thì phải quay súng về hướng ấy. Còn nếu nó ở bốn phía thì chính mình phải nổ tung! Trong trường hợp này, quá lắm tôi cũng chỉ đến mức – như mười năm trước – gào to lên lời nguyền rủa độc địa cho cái mảnh đất đầy thù hận này chìm lãng theo em gái ra thăm khu nghĩa địa. Quê tôi vẫn có thói quen chỉ tin vào người chết! Khu nghĩa địa của làng tôi lúc đầu chỉ có độc chiếc mả ngựa. Một vị tướng, không rõ từ thời nào, đã an táng con chiến mã của mình khi con ngựa đầy chiến tích ấy đến làng tôi thì gục xuống chết. Khi tôi lớn lên người ta vẫn gọi khu đất hoang ấy là “gò con ngựa”, mặc dù chính thức là nơi yên nghỉ của những người đã hưởng tuổi Trời. Giờ đây bãi nghĩa địa bị chia cắt làm ngôi mộ của họ xem ra cũng hiền lành. Nhấp nhô hàng trăm lô đất sàn sàn như nhau, cỏ mọc xanh rì. Làng tôi gọi đấy là khu bình dân. Sau hàng rào quét sơn trắng nổi lên đám mộ được xây cất công phu thò ra thụt vào, chạy song song nhau. Rồi lại một đám khác, lù lù mấy nấm đất cao ngang đầu, trên nóc đều có cây thiên tuế uốn éo một cách dị dạng. Tách biệt với khu bình dân và khu phú quí lại có một khu khác thập thò vài chục mô đất sè sè, nom hiu quạnh như lũ mộ vô chủ, cả năm may lắm được một lần hương khói vào dịp Thanh gái tôi trở thành người hướng dẫn đắc lực– Đám trắng toát kia là của mấy ông phó Cả, phó Hai, phó Ba. Lần này thì chắc không bị đào nữa.– Sao? Ai đào?– Người ta đồn các ông phó mang theo vàng xuống âm phủ nên dân đào vàng bán xới họ đào.– Còn đám kia?– Đám ấy của cha ông phó Hộ. Thật là lúc chết vẫn muốn lù lù trước thiên hạ.– Cuối cùng cũng chỉ là nấm đất với một dúm xương tàn. – Tôi nói bâng quơ như một ý tưởng đến bất chợt.– Đúng! – Em tôi đồng tính – Giá lúc sống các vị biết cho điều ấy một lát, em tôi tiếp– Trông thì gia phong thế thôi – là em bảo cái đám mộ kia kìa. Chứ lúc hấp hối các vị mới lộ chân tướng thật, nghĩ mà rùng mình.– Có chuyện gì thế?– Khi cụ Hộ – bố của các ông phó – hấp hối, cụ mới đưa ra bảng phân vai. Đứa trước đây là cháu bây giờ thành con. Đứa trước đây là em thì bây giờ lên chú… đến nỗi đám con cháu thảm hại ấy như lạc vào mê cung ngôi bậc. Hoá ra thời mấy chục năm trước, khi các ông Phó đi lính đồn trú cho Pháp thì cụ Hộ ngủ cả với mấy cô con dâu. Bà nào có mang liền lên bốt ở với chồng vài tháng…– Chết tiệt!!! – Tôi muốn gào thật to vào bầu trời thẳm sâu, tôi muốn gào xuống tận âm ty địa ngục cho quỷ thần nghe thấy, biết rằng chẳng để làm gì.– Thôi anh ạ! Cuối cùng họ chỉ còn lại trước cuộc đời bằng độc một mô đất. Cứ chia đều cho mỗi vị một làm theo lời em gái tôi, lòng không chút cảm xúc. Những nấm đất! Những nấm đất vô tri, lạnh lẽo. Các vị sống thế nào thì chết cũng thế ấy! – Tôi nguyền tôi phát hiện có một mô đất bẹp dí ở rìa khu bình dân, sát mép nước. Tuồng như nó cố tình lút xuống để người sống khỏi ngứa mắt. Thấy tôi ngẩn ngơ nghi hoặc, em gái tôi vội nói– Lão Hứa đấy. Lão chết hồi năm kia sau 7-8 năm ỉa đái ra quần. Làng không cho lão vào nghĩa địa nên lão đành tạm ở đấy. Hồi đưa tang lão, thối khắp làng đến nỗi ruồi xanh đuổi theo quan tài đông hơn ong vỡ tổ. Mấy ngày sau tháng khí còn chưa hết khiến mấy chục con chó hoá dại một lúc rồi theo lão cả. Chỉ tội cho chị Qu…u.. ý Anh và cái Quý Hương…“Quý Anh!” – Ký ức tôi bật chồm dậy như con ngựa chứng chưa thuần. Phút chốc những kỷ niệm mặn chát một thời của tôi vụt hiện lên, tươi rói như vết thương đang ứa máu.– Cô ta bây giờ thế nào? – Giọng tôi như vọng về từ một thế giới khác.– Chị ấy vẫn chờ anh. Cả làng bảo chị ấy mắc nghiệp chướng do lão Hứa gây ra. Nhưng chỉ mình em biết chị ấy chờ anh.

bước qua lời nguyền